“`html
Alican Uludağ
Kara Harp Okulu’ndaki mezuniyet töreninde subay kılıçlarını çatarak yemin eden teğmenlerin Türk Silahlı Kuvvetleri’nden (TSK) ihraç edilmesi gündeme geldi. Teğmenlerin yemin tartışması nasıl bu noktaya ulaştı? İşte detaylar.
30 Ağustos’ta düzenlenen mezuniyet töreninin ardından başlatılan soruşturma, teğmenlere yönelik ihraç taleplerinin gündeme gelmesiyle yeni bir boyut kazandı. Kara Harp Okulu’ndan mezun olan Teğmen Ebru Eroğlu’nun da aralarında bulunduğu beş teğmen, alay komutanı A.T., tabur komutanı H.T. ve bölük komutanı M.Ö. ile birlikte Kara Kuvvetleri Yüksek Disiplin Kurulu’na sevk edildi. Suçlamalarla karşı karşıya kalan teğmen sayısının artması bekleniyor.
Teğmenlerin yemin tartışmasındaki sürecin nasıl geliştiğini ise 10 soruda özetledik.
Kara Harp Okulu Mezuniyet Töreninin Tarihi
Millî Savunma Üniversitesi Kara Harp Okulu Diploma Alma ve Sancak Devir Teslim Töreni, 30 Ağustos 2024 tarihinde Ankara’da gerçekleşti. Törene katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, burada bir konuşma yaparak eğitimlerini tamamlayan 989 öğrenciyi tebrik etti. Okul birincisi Ebru Eroğlu, diplomasını Erdoğan’ın elinden aldı.
Törende, TSK İç Hizmet Kanunu’na atıfta bulunarak Eroğlu tarafından şu “askerlik yemini” teğmenlere ettirildi:
“Barışta ve savaşta, karada, denizde ve havada her zaman ve her yerde milletime ve cumhuriyetime sadakatle hizmet edeceğime, kanunlara, nizamlara ve amirlerime itaat edeceğime ve askerliğin onurunu, Türk Sancağı’nın yüceliğini canımdan aziz bilip icabında vatan, cumhuriyet ve görev uğruna hayatımı feda edeceğime namusum üzerine ant içerim.”
Kriz Ortaya Çıkan Olaylar
Resmi törenin sona ermesinin ardından, Ebru Eroğlu öncülüğündeki yaklaşık 400 teğmen bir araya gelerek kılıç çattı. “Mustafa Kemal’in askerleriyiz” sloganları atan teğmenler, Eroğlu’nun okuduğu “subaylık yemini”ni tekrar etti. O yemin, şu şekildeydi:
“Ant içeriz ki laik, demokratik Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığına, ülkenin bölünmez bütünlüğüne, büyük Türk ulusunun şerefine, aziz vatanın bir karış toprağına uzanacak eller karşısında bizi bulacak ve kılıçlarımız daima keskin ve hazır olacaktır. Bizler Türk istikbalinin evlatlarıyız. Şerefimizle doğduk, şerefimizle yaşayacağız. Ne mutlu Türküm diyene!”
Kara, Deniz ve Hava Harp Okulları’ndaki “subaylık andı” mezuniyet törenlerinin resmi kısmında daha önce okutulmakta, ancak bu uygulama 2016’dan bu yana kaldırılmıştır.
İktidarın Tepkisi
Olayın ardından Millî Savunma Bakanlığı (MSB), önce başlatılan incelemenin haberini yalanlasa da, sonrasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın olayı eleştirmesinin ardından yeni bir açıklama yapılarak inceleme başlatıldığını duyurdu. Erdoğan, 5 Eylül’de yaptığı açıklamada olayı “bazı kendini bilmezlerin oluşturduğu bir karmaşa” olarak tanımladı ve bu kişilerin gereken cezayı alacağını ifade etti. 7 Eylül’de ise daha da sert bir şekilde, “Kılıçları kime çekiyorsunuz?” diyerek olayın üzerine gitti.
Muhalefetin Destek Mesajları
Muhalefet partileri, teğmenlere destek verdiklerini duyurdular. CHP lideri Özgür Özel, 7 Eylül’de sosyal medya üzerinden Erdoğan’ı eleştirerek, “Bu tepkiyi vermek çok manidar. Harbiye’den mezun teğmenlerin siyasi oyunlara alet edilmesini kınıyorum.” şeklinde bir mesaj paylaştı.
Soruşturmanın Detayları
Ankara’da Topçu ve Füze Okulu Komutanlığı’nda görev yapan Ebru Eroğlu’na gönderilen tebligatta, 13 Ağustos 2024 itibarıyla yapılan tören provalarının ardından farklı zamanlarda MSÜ KHO Öğrenci Alay Komutanlığı ve MSÜ KHO Dekanlığına resmi yeminin okunması talebiyle yapılan başvurular kaydedildi. Eroğlu’nun 19 Ağustos’ta Bölük Komutanlığı’na yaptığı başvurunun yanı sıra farklı makamlara da üç kez daha müracaat ettiği belirtildi.
Komutanların Yanıtı
Teğmenlerin, Tabur Komutanı’nın sırasıyla andın mevzuattan kaldırıldığını belirtmesi üzerine, 20 Ağustos’taki tabur içtimasında tüm personelin yönergelere uygun hareket etmesi gerektiği, yönergede yer alan metnin dışına çıkmanın mümkün olmadığı, farklı bir yemin metninin okunamayacağı topluca tüm teğmenlere bildirildi.
Tören Gecesi Olayları
Mezuniyetten bir gün önce, 29 Ağustos’ta yapılan geleneksel tabur eğlencesinde Harbiyeliler birçok marş ve türkü seslendirdi. Bu sırada Ebru Eroğlu’nun devre arkadaşlarının ısrarı ile plansız bir şekilde andı okuduğu aktarıldı. Ayrıca, Eroğlu’nun 30 Ağustos’taki kılıç çatma faaliyetinde bu andı okumak için yardım istediği ifade edildi.
Andın Okunmasına Karar Veren Kim?
Tebligatta, “Geçici Görevli Harbiyeli Alay Komutanı” tarafından kılıç çatma faaliyetinin gerçekleştirilmesi ve andın okunması için teğmenlerin toplanmalarına yönelik mesajlar atıldığı kaydedildi.
30 Ağustos Olayları
Resmi tören sona erdikten sonra teğmenlerin yaşadıkları detaylandırıldı. Tören geçişi tamamlandıktan sonra teğmenler, güvenlik tedbirleri gereği paravanın arkasına alındı. Bir süre sonra bazı teğmenler, saha içerisine girerek toplandılar. Ebru Eroğlu, ses sistemi aracılığıyla “175 devresi sahaya” şeklinde seslendi ve arkadaşlarının toplanmasını sağladı. Daha sonra, grup içerisinde Eroğlu’nun kılıcını havaya kaldırarak andı okuduğu belirtildi.
Teğmenlerin Suçlamaları
Teğmenlerin bu eylemleri, 6413 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu’nun 20. Maddesi çerçevesinde “Hizmete engel davranışlarda bulunmak” disiplinsizliği kapsamında değerlendirilmektedir. Teğmenlerden, üç iş günü içinde yazılı savunmalarını yapmaları istenmiş, ek süre talep etmeleri durumunda beş gün daha ek süre verileceği bildirilmiştir. Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler’in açıklamalarına göre, Yüksek Disiplin Kurulu’nun 25 Kasım’da karar vereceği belirtilmiştir. 20. Madde, “Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezasını gerektiren disiplinsizlikler” başlığını taşımaktadır.
C maddesinde ise “Hizmete engel davranışlarda bulunmak: Devletin ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin itibarına zarar verecek nitelikte tutum ve davranışlarda bulunmak” ifadesi yer almaktadır. Bu maddeleri ihlal edenlere ilişkin cezaların, Silahlı Kuvvetlerden çıkarma cezasını içereceği açıklanmıştır. Milli Savunma Bakanlığı ise sorunun temelinin okunan metin değil, “emre uyulmaması” olduğunu vurgulamaktadır.
“`
